-
Türkiye'deki kayıt dışı ekonomi, ülkenin ekonomik ve sosyal yapısında önemli bir yer tutmaktadır. Resmi olmayan sektörde faaliyet gösteren işletmeler ve çalışanlar, genellikle vergi ödemeden, sosyal güvenlik katkı paylarını yatırmadan çalışmaktadır. Bu durum, hem devletin gelirlerini azaltmakta hem de çalışanların haklarını güvence altına alamamaktadır.
Kayıtdışı ekonominin boyutları hakkında kesin veriler elde etmek zor olsa da, çeşitli araştırmalar ve tahminler, Türkiye'deki kayıt dışı ekonominin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYİH) önemli bir bölümünü oluşturduğunu göstermektedir. Örneğin, bazı raporlara göre, Türkiye'deki kayıt dışı ekonomi, GSYİH'nin %40'ından fazlasını temsil etmektedir. Bu durum, özellikle inşaat, tarım ve turizm gibi sektörlerde daha belirgindir.
Kayıtdışı ekonominin temel nedenleri arasında, yüksek vergi yükü, bürokratik engeller, yasal düzenlemelerin karmaşıklığı ve işgücü piyasasına giriş zorlukları sayılabilir. Ayrıca, bazı işletmelerin vergi kaçakçılığı ve sosyal güvenlik primlerinden kaçınmak amacıyla kayıt dışı faaliyetlerde bulunması da bu durumu körüklemektedir.
Türkiye'deki işçi hareketinin bu durum karşısındaki rolü ve etkinliği de tartışma konusudur. Bazı görüşlere göre, işçi sendikalarının ve derneklerinin yeterince güçlü olmadığı, işçilerin haklarını etkin bir şekilde savunmadığı ve kayıt dışı istihdamın önlenmesi için yeterli baskı oluşturmadığı görülmektedir. İşçi haklarının korunması ve kayıt dışı istihdamın azaltılması için daha güçlü bir işçi hareketine ihtiyaç duyulduğu belirtilmektedir.
Örneğin, bazı sektörlerde çalışan işçilerin düşük ücretler, güvencesiz çalışma koşulları ve sosyal haklardan mahrum bırakılması, kayıt dışı istihdamın sürdürülmesine katkıda bulunmaktadır. İşçilerin örgütlenme özgürlüğünün kısıtlanması ve toplu pazarlık hakkının yeterince güvence altına alınmaması da bu durumu olumsuz etkilemektedir.
Kayıtdışı ekonominin azaltılması ve işçi haklarının korunması için devletin, işverenlerin ve çalışanların ortak çabası gerekmektedir. Vergi sisteminin basitleştirilmesi, bürokratik engellerin kaldırılması, işgücü piyasasına girişin kolaylaştırılması, işçilerin örgütlenme özgürlüğünün güvence altına alınması ve toplu pazarlığın teşvik edilmesi gibi önlemler alınması önemlidir.
Yorumlar
Yorum Yap